Biyoçeşitlilik Nedir?

Biyoçeşitlilik bu denli önemliyken herkesin aklına ‘Biyoçeşitlilik nedir?’ sorusu gelebilir. Biyolojik çeşitlilik, kısaltılmış hali ile biyoçeşitlilik, ekosistemlerin insan refahı için gerekli olan yaşam destek sürecini devam ettirebilme yeteneğinin bir göstergesidir. Aynı zamanda da sağlıklı çevre iyi bir biyoçeşitlilik ile ortaya çıkar. Kirlenme, iklim değişikliği ve kaynakların sürdürülebilirlikten uzak kullanımı ile son dönemlerde biyolojik çeşitliliğin ciddi anlamda tahrip olduğu bilinir. Bu tahribat, günümüzde insan yaşamını tehdit eder bir seviyeye ulaşmış durumdadır. Biyolojik çeşitlilik, sürdürülebilir bir çevre için önem taşıyan üç öğeden meydana gelir:

• Genetik Çeşitlilik; kalıtsal olarak geçen ve varoluşun biyokimyasal, fiziksel özelliklerini belirleyen paketler olarak ifade edilmesi mümkündür. Genetik çeşitlilik belli bir popülasyon, alt-tür, tür veya ırk içinde bulunan gen farklılığı ile ölçülebilir. Söz konusu farklılıklar, değişen koşullara uyumu da sağlar.

• Tür Çeşitliliği; bir grup organizmanın genetik anlamda benzerlikler gösterip bunun sonucunda da karşılıklı olarak üremesidir.  Bununla birlikte “türler” olarak isimlendirilen üretken canlılar meydana gelir. İnsanlar ve hayvanları buna örnek vermek mümkün. Tür çeşitliliği çoğunlukla, belli coğrafi sınırlar içinde var olan türlerin toplam sayısına bakılarak ölçülür.

• Ekosistem Çeşitliliği; bir ekosistem; su, toprak, mineraller ve hava gibi cansız varlıklardan meydana gelir. Toplulukların kendi içlerinde ve birbirleri arasındaki işlevsel karmaşık ilişkileri, ekosistem çeşitliliğini yaratır. Burada ifade edilen toprak oluşumu, su dolaşımı ve enerji akışı gibi ana ekolojik süreçlerin mekanizmasıdır. Söz konusu süreçler canlı toplulukları için gereken destek sistemini sağlar, bu şekilde bir karşılıklı bağımlılık durumu gelişir. Sürdürülebilir kalkınma yaklaşımının temelinde yatan olgu, biyoçeşitliliğin önemine vurgu yapar.

Biyoçeşitlilik Neden Önemlidir?

Biyoçeşitliliğin ne olduğunda dair detaylı bir açıklama yapmışken sıra biyoçeşitlilik neden önemlidir sorusuna gelir. Ekosistemler ve barındırdıkları türler oldukça önemli biyolojik fonksiyonlara sahiptir. Buna örnek vermemiz gerekirse; yeşil bitkilerin karbondioksiti emerek atmosfere oksijen salması ve bu şekilde de çevreyi sağlıklı ve insan yaşamına uygun olacak şekilde tutması iyi bir örnek olur.

Her ekosistemin karmaşık bir işlevi olduğundan söz etmek mümkündür. Hangi türlerin hangi önemli işleve sahip olduğu hakkında bilinmeyen pek çok şey olsa da burada asıl bilinen ve dikkate değer olan unsur; ekosistem üzerinde yapılan herhangi bir değişikliğin birtakım önemli fonksiyonları yerine getirmesinin önünü kestiğidir. Farklı türden çeşitli hayvan, bitki, mikroorganizma ve mantar türleri aracılığıyla yakıt, ilaç, kıyafet, endüstriyel ürün ve yapı malzemelerinde kullanılan lif benzeri pek çok materyal elde edilir. Bu anlamda da biyolojik çeşitlilik oldukça önemidir.

Teknoloji ve tarım konularında gelinen güncel seviyede biyolojik çeşitliliğin katkıları olduğunu söylemek mümkündür.  Biyolojik çeşitliliğin ve ekosistemlerin sağladığı olanaklar insan yaşamının devamlılığı açısından son derece önem taşır. Biyolojik çeşitliliği meydana getiren bitki ve hayvan türleri eczacılık, ormancılık, tıp, balıkçılık, hayvancılık, sanayi ve tarım gibi alanlarda kullanılır. Bu alanlarda temiz hava ve su sağlamada oldukça etkin olur.